(Oropos, vers 240 av. J.-C.; stèle gravée sur ses deux faces)

Éd. :

CIG I 1570.
Newton, BMI II 160.
IG VII 303.
Michel 827 - Ziehen II 67 - LSCG 70.

Voir :

Swoboda, WSt 10, 1888, 300 sqq.
Reinach, Traité d'épigr. gr. 69-70.
Roesch, Thespies et la Confédération béotienne (1965) 205.

ἄρχοντος ἐν κοινῶι Βοιωτῶν Στράτωνος, ἱερέως δὲ τοῦ Ἀμφιαρά- ου Ἐπικράτου, Πίργης Ἀρχιππίδου εἶπεν ὑπὲρ ἱερῶν· προ- βεβουλευμένον αὑτῶι εἶναι πρὸς τὴν βουλὴν καὶ τὸν δῆ- μον, ἐπειδὴ συμβαίνει τινὰ τῶν ἐπὶ τῆς τραπέζης τοῦ Ἀμ- φιαράου ἀργυρωμάτων ἀχρεῖα γεγονέναι, τινὰ δὲ ἐπισκευ- ῆς χρείαν ἔχειν, εἶναι δὲ καὶ τῶν πρὸς τοῖς τοίχοις ἀνακει- μένων πεπτωκότα τινά, νόμισμά τε ἐπίσημον χρυσοῦν καὶ ἀργυροῦν καὶ ἕτερα ἄσημα, ἃ ἐμ παραδοσίμοις ἔχου- σιν οἱ ἱεράρχαι, πεπονηκέναι δὲ καὶ τὴν φιάλην τὴν χρυσῆν τὴν ἐπὶ τῆς τραπέζης, ἧι σπονδοποεῖται ὁ ἱερεύς, καὶ εἶναι ἀχρεί- αν, δεδόχθαι τῆι βουλῆι καὶ τῶι δήμωι, ὡς ἂν κυρωθῆι τὸ ψήφισμα, ἑλέσθαι τρεῖς ἄνδρας ἐκ πάντων τῶν πολιτῶν· τοῖς δὲ αἱρεθεῖσιν οἱ ἱεράρχαι παραδότωσαν τό τε νόμισ- μα τὸ ἐκπεπτωκὸς ἀριθμῶι, καὶ τῶν ἀργυρωμάτων ὅσα ἐστὶν ἀχρεῖα πυρώσαντες καὶ ἀποξύσαντες τὸν καττί- τερον· ὡσαύτως δὲ καὶ τὰ χρυσία τὰ ἄσημα, ἃ παρειλήφα- σιν, καὶ τὴν φιάλην τὴν χρυσῆν. ταῦτα δὲ παραδότωσαν οἱ ἱεράρχαι τῆι ἀρχῆι ἀπεψήσαντες καὶ ποιήσαντες τῶι κάλλει πρὸς τὸ ἐπίσημον, καὶ οὕτως ἀποστησάτω- σαν, παραδότωσαν δὲ πάντα ταῦτα σταθμῶι μετὰ πολεμάρχων καὶ κατοπτῶν, καὶ ἀπολογισάσθωσαν τὰ παραδοθέντα πρὸς κατόπτας· οἱ δὲ παραλαβόντες, ὅσα μὲν ἂν δοκῆι ἐπισκευῆς προσδεῖσθαι, ἐπισκευ- ασάτωσαν, ἐγ δὲ τῶν λοιπῶν ποιησάτωσαν ἀργυρώ- ματα τῶι θεῶι βουλευόμενοι περὶ τῆς κατασκευῆς με- [τ]ὰ πολεμάρχων καὶ ἱεραρχῶν καὶ συνηγόρων τῆς πό- λεως τὰς ἐγδόσεις ποιούμενοι τῆς τε ἐργασίας καὶ [τ]ῆς ἐπισκευῆς παρὰ κατόπτας. ἐγδότω δὲ ἡ ἀρχὴ [κ]αὶ ἐξ οὗ ἂν παραλάβηι χρυσίου ἀσήμου καὶ ἐπισή- μου κατασκευάσαι τῶι θεῶι φιάλην χρυσῆν, καταλιπομένη δοκιμεῖον, ὡς δ' ἂν συντελεσθῆι πα- ραδότωσαν τοῖς ἱεράρχαις καὶ ἀποστησάτωσαν με- [τ]ὰ πολεμάρχων καὶ κατοπτῶν. ὁ δὲ συλλογεὺς ἀνοί- [ξας] τὸν θησαυρόν, ὡς νομίζεται, ἐξελέτω τὸ γινό- [μενον] ἀνάλωμα καὶ διδότω τὰς δόσεις τῶι ἐργώνῃ [πάσας κα]τ[ὰ τὰ]ς προ[ρ]ρήσεις, ἐὰν δὲ μὴ ἦι ἐν τῶι θη- σαυρῶι τὸ κ̣[εφάλαιον τοῦ ἀ]ναλώματος, προσθέτω ὁ τα- μίας ὁ προάρχων τὸ ἐ[λλεῖπ]ον καὶ ἀπολογισάσθω πρ[ὸς] κατόπτας. ἵνα δὲ τ[οῖς ἀναθεῖσ]ιν ὑπομνή̣[ματα ᾖ τῶν] ἀναθεμάτων ὅσα μ[έλλ]ε̣ι κατασκ̣[ευασθῆναι, τοὺς] ἱεράρχας στήσαντας ἕκαστον τὸ ἀνάθε[μα ἀναγρά]- ψαι εἰς στήλην λιθίνην τό τε ὄνομα τοῦ ἀνα[θ]έντος καὶ τὴν πόλιν ἐξ ἧς ἂν ἦι καὶ τὴν ὁλκὴν τοῦ ἀναθέ- ματος καὶ τοῦ νομίσματος τὸ πλῆθος· ἀναγραψάτω- σαν δὲ καὶ τὸ ψήφισμα τὸ κυρωθὲν περὶ τούτων εἰς τὴν στήλην καὶ ἀναθέτωσαν οὗ ἂν δοκῆι ἐν καλλίστωι εἶναι, καὶ τὸ γενόμενον ἀνάλωμα ἀπο- λογισάσθωσαν. ἐὰν δέ τι μὴ ποιήσηι ἡ ἀρχὴ ἡ αἱρε- θεῖσα τῶν γεγραμμένων ἐν τῶι ψηφίσματι ἢ οἱ ἱε- ράρχαι ἢ ὁ συλλογεὺς ἢ ὁ ταμίας, ἔνοχοι ἔστωσαν τῶι κατὰ τὸν τῆς οἰκονομίας νόμωι ὡς κατεβλαφό- τες τὰς προσόδους τοῦ θεοῦ. Face B τάδε συνεκόπη τῶν ἀναθημάτων κατὰ τὸ ψήφισμα, ὃ ἔγραψε Πίργης· Λυσάνδρας κανοῦν, ὁλκὴ  κωθώνιον Κρατήσιον, ὁλκὴ  φιάλη Νικαρίστης, ὁλκὴ  Κλιτὼ φιάλιον, ὁλκὴ  Ἀπολλώνιος φιάλην, ὁλκὴ  Ἀρχὼ Καρυστία φιάλην, ὁλκὴ  Ἱππόξενος φιάλην, ὁλκὴ  <Λ>έων Αἰτωλὸς φιάλην, ὁλκὴ  Καφισόδωρος φιάλην, ὁλκὴ  Ἀρχίας Ἀκαρνὰν̣ σκαφίον, ὁλκὴ  Ἀντίφιλος σκαφίον, ὁλκὴ  Ἀρχέμαχος σκαφίον, ὁλκὴ  Μνασικλῆς [Κ]ορίνθιος τριποδίσκον, ὁλκὴ  Λυσικράτης καὶ Πραξαγόρας τριποδίσκον, ὁλκὴ  vacat Μέλανος προσώπιον, ὁλκὴ  Βοΐσκου πρόσωπον, ὁλκὴ  Φιλίας τιτθός, ὁλκὴ  Ἀρσίνου αἰδοῖον, ὁλκὴ  Καλλιμάχης ὀφίδ[ιο]ν, ὁλκὴ  [Ἵ]ππωνος αἰδοῖον, ὁλκὴ  Εὐφροσύνης τ[ιτθ]ός, ὁλκὴ  Φαττίου χείρ, ὁλκὴ  Ἀγαθοκλῆς ἡδυποτίδιον, ὁλκὴ ΔΔΔ Ἀριστοκράτεια λιβανωτίδα, ὁλκὴ  [Ἕ]λιξος σκαφίον, ὁλκὴ  καὶ ἀργυρίου [τ]οῦ ἐκπεπτωκότος ἐκ τῶν ἀναθημάτων· Κλεονόης  Μέλανος  Ἀντιμάχου  Ἡρακλείδου τετρᾶχμα Δ Κτησοῦς τετρᾶχμα  ἄλ<λ>ο τετρᾶχμον Δημητρίας τετρᾶχμον vacat Ῥόδωνος τετρᾶχμα  Σιμάλης τετρᾶχμα  Ἐπιτέλου  Μιθριδάτου  Λυσιμάχου τετρᾶχμα  Πλανγ̣όνος  ∙ατίου  Δημοῦς  Μικύθου  Εἰρήνης  Πτωΐωνος τετρᾶχμα  [Κ]ολλύρας τετρᾶχμα  Προσόδου  Ἀρχίου  [Φ]ιλομήλου  Μελίτης τετρᾶχμα  Θεομνάστα τετρᾶχμα  [Ξ]ενοκλέος τετρᾶχμα  Παμφίλου τετρᾶχμα  Βάκχιος τετρᾶχμα  Βίων τετρᾶ[χ]μα  Ἄδα τετρᾶχμα  Φιλιστίδου τετρᾶχμα  Κλεοξένου τετρᾶχμα  Ἀντανδρίδου τετρᾶχμα  Ἀριστοκλέους  Κτησαρέτης τετρᾶχμα  Ἀριστοκλέους  Λυσίου     Πτολεμαϊκὰ  Δημάρχου Πτολε[μα]ϊ̣κὰ [—] Φιλοκλεί[ας] Πτολεμαϊκ[ὰ ∙∙] ∙∙∙∙νος  Ἀγαθον[ίκης] [] Ἀρισ[το]κράτεια στατῆρας  ∙∙∙∙νίκης  Φιλοκλείας    Ἡδίστης  ∙∙ωνας  Ἀριστοῦς  Κρατήσιον Ἀλεξανδρείας  Ἄδα Ἀλεξανδρείας  Δωρὶς Ἀλεξανδρείας  Νίκωνος χρυσοῦς Προσόδου χρυσοῦς Νικοκλέους χρυσοῦς Σωτηρίδου χρυσοῦς Ἀριστοῦς χρυσοῖ δύο καὶ ἀνεπίγραφοι χρυσοῖ  Μηλίδος ὀβολοὶ  Ἀλφιάδης χύμα, ὁλκὴ Η.

Face A Straton étant archonte du Koinon des Béotiens; Épicharès, prêtre d'Amphiaraos; Pirgès, fils d'Archippidès, prit la parole au sujet des offrandes; Il avait déjà soumis en consultation préalable au Conseil et au peuple; attendu qu'il se trouve que certains des vases d'argent sur la table de consécration d'Amphiaraos sont devenus inutiles, que certains ont besoin d'une réparation, que certains même des objets suspendus aux murs sont tombés, qu'il y a de l'argent monnayé d'or et d'argent, et de l'argent non monnayé, que les hiérarques ont en dépôt; et que la phiale d'or qui se trouve sur la table de consécration, et qu'utilise le prêtre pour faire des libations, a souffert et est devenue inutilisable; Plaise au Conseil et au peuple, de ratifier le vote; de choisir trois personnes sur l'ensemble des citoyens; à ces personnes désignées, les hiérarques remettront la somme d'argent monnayé qui n'a plus cours, et les vases d'argent inutilisés, après les avoir nettoyés au feu et en avoir gratté les concrétions; de même pour l'or non monnayé qu'ils ont reçu et pour la phiale d'or; que les hiérarques remettent tout cela en l'ayant d'abord fait reluire et rendu apte à la frappe, et qu'ainsi décharge leur soit donnée. La commission posera tout cela sur la balance, en présence des polémarques et des inspecteurs des comptes, et rendra compte aux inspecteurs de ce qui lui aura été confié; quand ceux-ci recevront ces offrandes, ce qui leur semblera nécessiter des réparations, qu'ils le réparent, et avec le reste, qu'ils fassent des vases d'argent pour le dieu, après délibération au sujet de ce travail avec les polémarques, les hiérarques et les synégores de la Cité; ils remettront le compte des dépenses pour le travail et les réparations aux inspecteurs. La commission donnera également ce qu'elle aura reçu d'or non monnayé et d'or monnayé pour l'acquisition d'une phiale d'or au dieu, sans s'occuper du modèle; une fois réalisée, elle la remettra aux hiérarques, et sera ainsi libérée de sa charge, ainsi que les polémarques et les inspecteurs. Le trésorier ouvrira le trésor, comme c'est l'usage, et prélèvera la dépense ainsi survenue et donnera toute la somme à l'ouvrier qui travaillera à forfait, selon ce qui aura été convenu d'avance; s'il n'y a pas dans le trésor la somme totale nécessaire à la dépense, le caissier (de l'exercice) précédent fournira ce qui manque et en déposera compte auprès des inspecteurs. Afin de conserver pour les dédicants le souvenir des offrandes qui seront remplacées, les hiérarques pèseront chaque offrande et inscriront sur une stèle de pierre, le nom du dédicant, sa ville d'origine, le poids de l'offrande et la quantité d'argent qu'on en aura retirée. Qu'on inscrive également le décret définitif concernant cette affaire sur la stèle; on placera celle-ci à l'endroit qui semblera le plus approprié, et on mettra en compte la dépense qui aura été nécessaire à cet effet. Si la commission désignée, ou les hiérarques, ou le trésorier, ou le caissier négligeaient quoi que ce soit de ce qui est prescrit dans le présent décret, qu'ils soient assujettis à la loi concernant les délits d'administration, sous l'inculpation d'avoir lésé la propriété du dieu. Face B [liste des ex-voto]

| retour |