(stèle de marbre, brisée, trouvé dans le théâtre, 133 av. J.-C.)
Éd. :
Fränkel, Inschriften von Pergamon, I, p. 171 sq., n° 849.Voir :
| ἐπὶ ἱερέως
Μενεστρά[του] τ̣οῦ Ἀπολλοδώρου, μηνὸς Εὐμενείου ἐννε[ακαιδε]κάτηι· ἔδοξεν τῶ[ι] δήμωι, γνώμη στρατηγῶ̣[ν· ἐπε]ὶ βασιλεὺς Ἄτταλος 4 φιλομήτωρ καὶ εὐεργέτη[ς μεθισ]τάμενος ἐξ ἀν- θρώπων ἀπολέλοιπεν τὴμ̣ [πατρ]ίδα ἡμῶν ἐλευθέραμ̣, προσορίσας αὐτῆι καὶ πολεμ̣[ία]γ̣ χώραν, ἣν ἔκριν[εν <δεῖν ἰσονομεῖσθαι?>], δεῖ δὲ ἐπικυρωθῆναι τὴν διαθήκ̣[η]ν̣ ὑπὸ Ῥωμαίων, [ἐπιτήδει]- 8 όν τέ ἐστιν ἕνεκα τῆς κοινῆς ἀσ[φ]αλείας καὶ τὰ̣ [ὑποτετα]- γμένα γένη μετέχειν τῆς πολιτεί[α]ς διὰ τὸ ἅπα[σαν εὔ]- νοιαμ προσενηνέχθαι πρὸς τὸν δῆμ̣[ο]ν· ἀγαθῆ[ι τύχηι δεδό]- χθαι τῶι δήμωι δεδόσθαι πολιτείαν [τ]οῖς ὑπογ̣[εγραμμέ]- 12 νοις· τοῖς ἀναφερομένοις ἐν ταῖς τῶ[ν] παροί[κων ἀπο]- γραφαῖς καὶ τῶν στρατιωτῶν τοῖς κατ̣ο̣ικοῦσι̣ν [τὴμ πό]- λιγ καὶ τὴγ χώραν, ὁμοίως δὲ καὶ Μακεδόσ̣ι̣ν καὶ Μυσ̣[οῖς] καὶ τοῖς ἀναφερομένοις ἐν τῶι φρουρίωι καὶ [τῆι πόλει τῆι] 16 ἀρχαίαι κατοίκοις καὶ Μασδυηνοῖς κα̣[ὶ — — —] καὶ παραφυλακίταις καὶ τοῖς ἄλλοις ἐ[μφρού]- ροις τοῖς κατοικοῦσιν ἢ ἐνεκτημένοις ἐν τῆ̣[ι πόλει] ἢ τῆι χώραι, ὁμοίως δὲ καὶ γυναιξὶγ καὶ παισ[ίν]. 20 εἰς δὲ τοὺς παροίκους μετατεθῆναι τοὺς ἐκ τ̣[ῶν] ἐξελευθέρων καὶ βασιλικοὺς τούς τε ἐν ἡλικ<ί>α[ι] καὶ τοὺς νεωτέρους, κατὰ τὰ αὐτὰ δὲ καὶ τὰς γυνα[ῖ]- κας πλὴν τῶν ἠγορασμένων ἐπὶ τοῦ φιλαδέλφου 24 καὶ φιλομήτορος βασιλέων καὶ τῶν ἀνειλημμένω[ν] ἐκ τῶν οὐσιῶν τῶγ γεγενημένωμ βασιλικῶν, κατὰ τα[ὐ]- τὰ δὲ καὶ τοὺς δημοσίους. ὅσοι δὲ̣ τῶν κατοικούν- των ἢ ὅσαι ἐγλελοίπασιν ὑπὸ τὸν καιρ̣ὸν τῆς <τελευτῆς> τοῦ βασιλέω̣ς̣ 28 ἢ ἐγλίπωσιν τὴμ πόλιν ἢ τὴγ χώραν, εἶναι αὐτοὺς κα[ὶ] αὐτὰς ἀτίμους τε καὶ τὰ ἑκατέρων ὑπάρχοντα τῆς πόλεως. τετράδι ἀπιόντος· [ἔδ]οξεν τῶι δήμωι, γνώμη στρατηγῶν· ἐπ̣εὶ ἐ̣ν̣ [τῶι γε]- 32 [νομέν]ω̣ι ψηφίσματι περ[ὶ] τοῦ δοθῆναι πολιτεία̣ν̣ τ̣[οῖς] [ἀναφερομένοις] ἐ̣ν ταῖς τῶμ̣ παρο̣ίκων ἀπογραφαῖς [καὶ] [τοῖς λοιποῖς γένεσιν] τ̣οῖς δηλουμένοις ἐν τῶι ψηφί̣σ[μα]- [τι καὶ περὶ τοῦ μετατεθῆναι εἰς τοὺ]ς̣ παροίκους τοὺς [ἐκ] 36 [τῶν ἐξελευθέρων καὶ βασιλικοὺς κ]α̣ὶ δ̣ημοσίους [—] |
Sous
la prêtrise de Ménéstratos fils d'Apollodoros, le 19 du mois
d'Euménéion; il a plu au peuple; proposition des stratèges; attendu
que le roi Attale (scil.
III) Philomètor et Évergète, sorti du nombre des mortels,
a laissé notre patrie libre, lui ayant ajouté un territoire qu'il avait
jugé être à la Cité; attendu qu'il est nécessaire que le testament
soit confirmé
par
les Romains; qu'il est aussi nécessaire pour la sécurité
publique que les classes ci-dessous accèdent à leur tour à la
citoyenneté, en raison de tout l'empressement qu'elles ont manifesté à
l'égard du peuple; à la Bonne Fortune; plaise au peuple; de donner la
citoyenneté aux personnes suivantes: à ceux qui sont inscrits sur les
registres des étrangers résidants, et des soldats occupant la Cité et
le territoire; de même aux Macédoniens et aux Mysiens et à ceux qui
sont installés dans la citadelle et dans la vieille ville; aux
Masdyènes ...; aux miliciens et aux autres auxiliaires établis ou
propriétaires dans la Cité ou dans le territoire, ainsi qu'à leurs
femmes
et à leurs enfants; de ranger dans la classe des étrangers résidants
les enfants des affranchis et les esclaves royaux qui sont d'âge
adulte, ainsi que les plus jeunes; de même pour les femmes, sauf celles
qui ont été achetées du vivant des rois Philadelphe et Philomètor, et
celles qui ont été transférées des domaines devenus propriété du roi;
de même pour les esclaves publics; que tous ceux et toutes celles des
habitants qui ont quitté la Cité ou le territoire à l'occasion de la
mort du roi ou qui les quittent, soient déchus de leur
citoyenneté et que leurs biens deviennent propriété de la Cité. Le 24 du mois. Il a plu au peuple; proposition des stratèges; attendu que dans le décret adopté sur l'octroi du droit de cité à ceux qui sont inscrits dans les registres des résidents étrangers et aux autres étrangers comme mentionné dans le décret et sur le passage dans la classe des résidents étrangers des enfants d'affranchis et des esclaves royaux et publics ... |
Pour les événements, voir ici.
(Pergame, 133 ou 129 av. J.-C. ?)
Éd. :
Ath. Mit. 24, 1899, 190 sq., n° 61.Voir :
Hansen, op.cit., p. 150 et n. 101.| [—
— —]Σ[—
— —] συνκλ[ήτου δόγμα] [Γ]άϊος Ποπίλλιος Γαΐου υἱὸς σ[τρατηγὸς τῆι συγκλή]- [τ]ωι συνεβουλεύσατο πρὸ ἡμ[ερῶν — — —] 5 [․․․]εμβρίων· περὶ ὧν λόγους ἐπ[οιή— — περὶ τῶν ἐν Περγά]- [μ]ω̣ι(?) πραγμάτων, τίνες ἐντολ[αὶ ἔσονται τοῖς εἰς] [Ἀ]σίαν πορευομένοις στρατηγοῖς, ὅ[σα ἐν Ἀσίαι ἕ]- [ω]ς τῆς Ἀττάλου τελευτῆς ὑπὸ τῶν [βασιλέων] [δι]ωρθώθη ἐδωρήθη ἀφέθη ἐζημιώ[θη ὅπως ταῦτα ἦι] 10 [κύ]ρια, ὑπὲρ τούτου τῆι συνκλήτωι οὕτ[ως ἔδοξε· περὶ] [ὧν Γ]άϊος Ποπίλλιος Γαΐου υἱὸς στρατη[γὸς λόγους ἐ]- [ποιή]σατο, περὶ τούτου τοῦ πράγματο[ς οὕτως ἔδοξε]· [ὅπω]ς ὅσα βασιλεὺς Ἄτταλος οἵ τε λο[ιποὶ βασι]- [λεῖς] διώρθωσαν ἐζημίωσαν ἢ [ἀφῆκαν ἐδωρησαν]- 15 [το, ὅ]σα τούτων ἐγένετο πρὸ μιᾶς [ἡμέρας πρὶν ἢ] [Ἄττ]αλον τελευτῆσαι, ὅπως ταῦτ[α κύρια ἦι στρατη]- [γο]ί τε οἱ εἰς Ἀσίαν πορευόμεν[οι μηδὲν κινῶσι τὴν δια]- [θήκ(?)]ην, ἀλλὰ ἐῶσι κύρια μένειν [ἅπαντα καθὼς ἡ σύνκλη]- v.τος ἐπέκριν[εν]. 20 [γραμ]μάτων [Πο]π̣λίου Σερουι[λίου — — —] [․․․․]υ̣ τε[— — —] |
...
Sénatus-consulte. Gaius Popillius, fils de Gaius, légat, a proposé au Sénat le ... ème jour avant les ... de ...embre. Au sujet des affaires de Pergame dont on a discuté, à savoir quels ordres donner aux légats envoyés en Asie pour savoir si toutes les décisions, franchises, donations et perceptions effectuées par les rois jusqu'à la mort d'Attale sont toujours en vigueur, voici ce qui a plu au Sénat; et au sujet des propositions faites par Gaius Popillius, fils de Gaius, légat, voici ce qui a plu: afin que tout ce que le roi Attale et les autres rois ont décidé, perçu ou affranchi, donné, et tout ce qui a été fait à la veille de la mort d'Attale, soit toujours en vigueur, il faut que les légats envoyés en Asie ne suppriment rien à la légère, mais le laissent en vigueur, comme le Sénat l'a décidé. Secrétaires: Publius Servilius... et ... |
(Smyrne, 129 ? ou 101 av. J.-C.)
Inscription identique à deux inscriptions d'Adramyttion et Éphèse.
Greenidge-Clay, App. IIa.Voir :
Sherk, op.cit., qui donne la bibliographie.| [․․․․․․․․․․․․․․․․․․c.40․․․․․․․․․․․․․․․․․․]ΚΑΙΠΕΡ[․․․․․․c.16․․․․․․]
[․․․․․․․․․․c.25․․․․․․․․․․․ περὶ τούτου τ]οῦ πράγματ[ος οὕτως ἔδοξεν· Περ]- [γαμηνοὺς πρεσβευτὰς ἄνδρας καλοὺς κἀγαθ]οὺς καὶ φίλο[υς παρὰ δήμου καλοῦ] [κἀγαθοῦ καὶ φίλου συμμάχου τε ἡμετέρου προσ]αγορεῦσαι, χάρι[τα, φιλίαν συμμαχίαν] 5 [τε ἀνανεώσασθαι. περὶ δὲ τῆς χώρας, ἥτις] ἐ̣ν̣ ἀντιλογίᾳ ἐστίν, καὶ π̣[ερὶ ․․․c.10․․․] [․․․c.10․․․ ὅπως περὶ τούτων] τῶν πραγμά̣τ̣ων, περὶ ὧν λόγους ἐπ̣[οιήσαντο ․c.6․․] [— ἐ]πιγνῷ, τίνες ὅρο[ι] Περγαμηνῶν εἰσι̣ν̣, [—] [․․․․․․․․․c.23․․․․․․․․․․]σμα ὑπεξειρημέ[νο]ν πεφυλαγ̣[μένον —] [—]νιος ὕπατοι ἀνὰ μέ[σ]ον αὐτ̣[—] 10 [— στρατη]γὸς κατὰ δημο[—] [—] ἐπιγνῷ περὶ τούτων τῶ̣[ν πραγμάτων —] [— τὴ]ν σύγκλητον θέλειν κα[ὶ δίκαιον ἡγεῖσθαι —] [—] πραγμάτων διαλαμβάνειν [—] [— π]ερὶ τούτων τῶν πραγμάτων [—] 15 [—] τῆς Ἀσίας τὰς προσόδους μισ̣[θ—] [— ἐκ τῶν δημοσίων π]ραγμάτων πίστεώς τε τῆς ἰδία̣[ς —] [ὅπως τε Μάνιος Ἀκ]ύλλιος ὕπατος, ἐὰν αὐτῶι φαίνηται, ΘΗ̣[—] [—] ξένιά τε κατὰ τὸ διάταγμα, ἐὰν αὐτῶι φαίν[ηται, τὸν ταμίαν δοῦναι?] [— κελεύ]σῃ οὕτως, καθὼς ἂν αὐτῶι ἐκ τῶν δημοσίων [πραγμάτων πίστεώς τε] 20 [τῆς ἰδίας φαίνηται. ἔδο]ξεν. v κρίμα περὶ τῆς χώρας. v δέλτος v β. v κ[ήρωμα ․ʹ· πρὸ] [ἡμερῶν τριῶν καλανδῶ]ν Κοϊνκτειλίων ἐγ κομετίωι μετὰ συμβουλ[ίου — ἐπέγνω?] [δόγματι συγκλήτου] περὶ χώρας, ἥτις ἐν ἀντιλογίᾳ ἐστὶν δημοσ̣[ιώναις πρὸς Περ] [γαμηνούς. ἐν τῷ συμ]βουλίωι παρῆσαν· Κόϊντος Καικίλιος Κοΐντου [Ἀνιήνσης, Γάϊος] [—ιος Γαΐου Μ]ε̣νηνία, Μάαρκος Πούπιος Μαάρκου Σκαπτία, Γά̣[ϊος Κορνήλιος Μαάρκου] 25 [Στηλατείνα, Λεύ]κιος Μέμμιος Γαΐου Μενηνία, Κόϊντος Οὐάλγιος [Μαάρκου —λία,] [Λεύκιος Ἰούλιος Σέξτ]ου Φαλέρνα, Γάϊος Ἄννιος Γαΐου Ἀρνήνσης, Γάϊος [Σεμπρώνιος Γαΐου] [Φαλέρνα, Γάϊος Κοίλι]ος Γαΐου Αἰμιλία, Πόπλιος Ἄλβιος Ποπλίου Κυρίνα, [Μάαρκος Κοσκώ] [νιος Μαάρκου Τηρητ]ε̣ίνα, Πόπλιος Γέσσιος Ποπλίου Ἀρνήνσης, Λεύκι[ος Ἀφείνιος] [Λευκίου Ὠφεντεί]να, Γάϊος Ῥούβριος Γαΐου Πουπεινία, Γάϊος Λικίννιος Γαΐου [Τηρη]- 30 [τείνα, Μάαρκος Φα]λέριος Μαάρκου Κλαυδία, Μάνιος Λευκείλιος Μαάρκου Πω[μεντείνα,] [Λεύκιος Φί]λιος Λευκίου Ὡρατία, Γάϊος Δίδιος Γαΐου Κυρίνα, Κόϊντος [Κλαύδιος] [Ἀππίου Πολλία,] Λεύκιος Ἀνθέστιος Γαΐου Μενηνία, Σπόριος Καρουίλ̣[ιος Λευκίου] [Σαβατείνα,] Πόπλιος Σείλιος Λευκίου <Γ>αλερία, Γναῖος Ὀκτάυι[ος Λευκίου] [Αἰμιλία, Μάαρ]κος Ἀππολλήϊος Μαάρκου Καμιλία, Λεύκιος Ἀφείνιος Λε[υκίου] 35 [Λεμωνία, Γάϊος] Ναύτιος Κοΐντου Οὐετυρία, Γάϊος Νεμετώριος Γαΐ[ου Λ]εμ[ω]- [νία, Λεύκιος Κορνή]λιος Μαάρκου Ῥωμιλία, Γναῖος Πομπήϊος Γναίου Κρ[οσ]τομεί- [να, Πόπλιος Ποπίλ]λ̣ιος Ποπλίου Τηρητείνα, Λεύκιος Δομέτιος Γν[αίου Φαβία] [․․․․․c.15․․․․․․ Μαάρ]κου Πουπινία, Μάαρκος Μούνιος Μαάρκου Λεμ[ωνία ․c.5․] [․․․․․c.15․․․․․․]ου Λεμωνία, Κόϊντος Ποπίλλιος Ποπλίου Ῥωμι[λία ․․․c.10․․․] 40 [․․․․c.12․․․․ Μαι]κία, Κόϊντος Λαβέριος Λευκίου Μαικία, Γάϊος Ἑρέν[νιος ․․․c.10․․․] [․․․․․c.15․․․․․․]ο̣ς Κοΐντου Ὠφεντείνα, Μᾶρκος Σέρριος Μαά̣[ρκου ․․․c.10․․․] [․․․․․c.15․․․․․․ Τ]ηρητείνα, Λεύκιος Γενύκιος Λευκίου Τηρη̣[τείνα ․․․c.10․․․] [․․․․․c.15․․․․․․]α, Λεύκιος Πλαιτώριος Λευκίου Παπειρία, [․․․․․c.15․․․․․․] [․․․․․c.15․․․․․․ Μ]άαρκος Λόλλιος Κοΐντου Μενηνία, Γάϊο[ς ․․․․․c.15․․․․․․] 45 [․․․․․c.15․․․․․․]είλιος Σέξτου Καμιλία, Γναῖος Αὐφ[ίδιος [․․․c.10․․․]να [․․․․․․c.17․․․․․․․] Οὐελείνα, Λεύκιος Ἀνθέστιο[ς ․․․․․․․c.18․․․․․․․]να, Πόπλι- [ος ․․․․․․․c.18․․․․․․․] Σαβατείνα, Μάαρκος [․․․․․․․․․c.22․․․․․․․․․]ισσε. v ἀπὸ [συμβουλίου γνώμης γν]ώμην ἀπεφήνατο ταύ[την ․․․․․․․․․c.23․․․․․․․․․․]νης εἶναι δο- [κεῖ ․․․․․․․․c.20․․․․․․․․]ωι, ὃς καλεῖται [․․․․․․․c.18․․․․․․․ α]ὐτῷ τῷ ποτα-n> 50 [μῷ ․․․․․․․․c.20․․․․․․․․ ἐ]σ̣τὶν ἐκ τούτου τ ασκωμανειτ[οῦ ποταμοῦ? ․․․c.10․․․][—] [․․․․․․․․․․c.25․․․․․․․․․․․]σ[․c.3․]υμβην[․․․․․․․․c.20․․․․․․․․] ἔνγιστα εἶ[ναι] [․․․․․․․․․․․․․c.30․․․․․․․․․․․․․] ἀπὸ δὲ [․․․․․․․․․․c.25․․․․․․․․․․․]ησπα [․․․․․․․․․․․․․c.30․․․․․․․․․․․․․]․ΡΙΟΝ Τ̣[—] [—]ι̣α̣[—] |
...
et au sujet ... au sujet de cette affaire, voici ce qui a plu. Il a plu d'accueillir les ambassadeurs de Pergame, qui sont des hommes de bien et nos amis, les représentants d'un peuple noble, notre ami et allié; de renouveler les traités de reconnaissance, d'amitié et d'alliance; et au sujet du territoire qui fait l'objet de la discussion et au sujet ... comme au sujet des affaires dont on a discuté, que le préteur du peuple (?) décide quelles sont les frontières de Pergame, s'il lui paraît bon .. de ne pas exploiter (?)... qui a été réservé, préservé ... limite (?); et les consuls Manius Aquillius et Gaius Sempronius veilleront entre eux à ce que l'un d'entre eux, celui à qui il paraîtra bon, soit eux-mêmes soit le préteur du peuple, rapporte au Sénat ce que le préteur du peuple (?) décidera au sujet de cette affaire. De la même manière, il a plu au Sénat d'accorder, d'estimer conforme au droit et de décider, en accord avec nos affaires publiques, qu'il soit possible que, selon qu'il plaira au préteur du peuple (?) au sujet de ces affaires, nos gouverneurs qui fixent les impôts en Asie et qui lèvent les impôts en Asie, veillent à ce qu'il soit fait (?) comme il leur plaira, en accord avec nos affaires publiques et les engagements personnels. Et que le consul Manius Aquillius, s'il lui paraît bon, ... un lieu, des fournitures publiques et des dons d'hospitalité ... Il a plu (vac.) Jugement sur le territoire (vac.) Testament (vac.) (Deuxième) (vac.) Sceau (vac.) Le troisième jour avant les calendes de Quintilis, avec délibération des Comices, le préteur du peuple (?) a pris une décision (?) selon de décret du Sénat au sujet du territoire en question, pour les publicains auprès des Pergaméniens. Étaient présents à la délibération: Q. Caecilius, fils de Q., de la tribu Aniensis, [suit une liste de 54 noms] |
| retour |